Rola rodziców chrzestnych nigdy nie polega, a przynajmniej polegać nie powinna, na zastępowaniu i wyręczaniu rodziców naturalnych. Rodzice chrzestni, podczas chrztu, zobowiązują się towarzyszyć dziecku na drodze wiary.
Zdarzają się sytuacje, kiedy rodzice naturalni poczują się osamotnieni, a może i bezradni w pewnych trudnościach, kiedy to będzie należało podjąć ważną dla dziecka decyzję życiową. Wówczas to rodzice chrzestni są pierwszymi osobami, które powinny zadbać o przekazanie młodym ludziom wiary. Rodzice chrzestni to swego rodzaju mężowie zaufania w życiu rodzinnym. Czy zatem wśród kandydatów na chrzestnych dostrzegacie ludzi mogących waszemu dziecku służyć przykładem zdrowego życia moralnego i intelektualnego?
Zgodnie ze starodawnym zwyczajem Kościoła, każdy powinien mieć rodziców chrzestnych. Można wybrać jednego lub dwoje chrzestnych, jakkolwiek dopuszczone są sytuacje w których nie ma rodziców chrzestnych.
Mają oni dbać o jego wytrwanie w wierze i w chrześcijańskim życiu. Jeżeli rodzice przyjmującego chrzest wyrażą takie życzenie, obok ojca chrzestnego i matki chrzestnej można dopuścić, jako świadka chrztu człowieka ochrzczonego, urodzonego i wychowanego w wierze chrześcijańskiej. Chrzestni powinni przedstawić w parafii chrztu zaświadczenie z parafii, na której terenie (przebywają stale) zaświadczenie stwierdzające, że są wierzącymi i praktykującymi katolikami.
Odnośnie wyboru rodziców chrzestnych obowiązują następujące przepisy kościelne Prawa Kanonicznego, które należy uwzględnić przed podjęciem decyzji, wyboru ojca i matki chrzestnej.
Rodzicami chrzestnymi mogą być:
- osoby religijne (wyznania katolickiego), bierzmowane, przystępujące do sakramentów świętych, a jeżeli są małżonkami, żyjące w sakramentalnym związku małżeńskim, muszą odznaczać się wystarczającą dojrzałością do wypełnienia swoich obowiązków (skończony 16 rok życia)
- powinni prowadzić życie zgodne z wiarą i odpowiadające funkcji jaką mają pełnić i być wolnymi od jakiejkolwiek kary kanonicznej
Nie mogą być nimi: ludzie zbyt młodzi, którzy sami kształtują dopiero swoją psychikę wiarę, pary żyjące w konkubinacie (tzw, związki partnerskie), bez ślubu kościelnego, osoby niepraktykujące.
Nie powinny być wybierane do tej godności osoby ze względu np. na bogactwo ,stan posiadania, osoby z którymi kontakt fizyczny jest w zasadzie niemożliwy lub bardzo utrudniony np. przebywające na stałe za granicą.
Gdy chodzi o młodzież uczącą się jeszcze, to często wymagane jest od nich zaświadczenie od katechety o uczęszczaniu na lekcje religii. Osoby, które są w trakcie dwu lub trzyletniego przygotowywania się do przyjęcia Sakramentu Bierzmowania mogą być dopuszczone do godności rodzica chrzestnego warunkowo i tylko za wyraźną zgodą własnego Proboszcza.
Kościół stawia takie wymagania rodzicom chrzestnym, ponieważ podczas obrzędu chrztu składają wyznanie wiary we własnym imieniu – a nie w imieniu dziecka, dlatego na chrzestnych nie należy wybierać takich osób, które nie mogą szczerze złożyć tego wyznania. Chrzestni przyjmują na siebie współodpowiedzialność za chrześcijańskie wychowanie dziecka, zwłaszcza w przypadku, gdy dziecko utraci jedno albo oboje rodziców, względnie gdy rodzice zaniedbują religijnie swoje dziecko. Rodzice chrzestni mają obowiązek wysłuchania przed chrztem dziecka nauki przed chrzcielnej mogą to uczynić w parafii własnej lub parafii chrztu.
Podczas ceremonii chrztu razem z rodzicami wypowiadają potrójną formułę wyrzeczenia się zła oraz wyznania wiary. Razem z rodzicami odpowiadają na ostatnie pytanie kapłana, czy chcą, by dziecko otrzymało chrzest: „Chcemy”.
W zależności od miejscowych zwyczajów rodzice chrzestni przygotowują specjalne pamiątki chrzcielne: białą szatę przygotowuje matka chrzestna [w niektórych rejonach istnieje zwyczaj wyszywania imienia dziecka na tej szacie], a ojciec chrzestny przygotowuje świecę chrzcielną.
Często matka chrzestna proszona jest w trakcie ceremonii by to ona trzymała dziecko do chrztu, lub ubrała dziecku nową szatę, a ojciec chrzestny o to, aby zapalił świecę chrzcielną. Z okazji chrztu dziecka chrzestni powinni przystąpić do spowiedzi i Komunii św. Na zakończenie chrzestni razem z rodzicami składają swe podpisy w księdze chrztów.
Rodzice chrzestni powinni być także:
– świadkami bierzmowania swojego chrześniaka,
[dobrym prezentem z tej racji mógłby być np. nowy modlitewnik czy Pismo Święte]
– uczestniczyć w ważniejszych wydarzeniach jego życia: (pierwsza rocznica urodzin; I Komunia święta; bierzmowanie; 18 – rocznica urodzin [dobrze by było zamówić z tej racji Mszę świętą]; ślub; święcenia kapłańskie; śluby zakonne;).
Należy zrobić wszystko, by kontakt z chrześniakiem był naturalnie częsty, by istniała między wami wzajemna więź np. posyłanie sobie nawzajem życzeń świątecznych, byłoby mile widziane, by strony odczuwały, że się za siebie nawzajem modlą, (codziennie powinno się odmawiać dodatkowo wybraną modlitwę w intencji chrześniaka) oraz to, że mogą liczyć nie tylko na ich materialne wsparcie z racji ważniejszych wydarzeń, ale na osobisty kontakt, rozmowę, szczególnie w okresie dorastania.
